Kamudan özel sektöre kadar kentsel dönüşümün tüm kilit kurumlarının katıldığı kurultay sonunda ele alınan konular ve atılması gereken adımlar bir bildirge şeklinde düzenlendi. Sektörün ve siyasetçilerin hemfikir olduğu bildirge, kentsel dönüşümde yeni bir yol haritasının çizilmesi gerektiğini ortaya çıkardı.
Mimari anlayışın değişmesi gerektiği, çevreci ve akıllı kentlerin ön plana çıkartılmasının öncelikle talep edildiği kurultayda, dar gelirlilerin de modern konutlarda yaşayabilmesi için yeni finansman yöntemleri oluşturulması konusu masaya yatırıldı.
Türkiye’de kentsel dönüşüm sürecinin geleceği hakkında önemli ipuçları veren 20 maddelik bildirge şöyle oluştu:
1) Toplam 6 milyon konutun dönüştürülmesinin zaruri olduğu Türkiye, artık insanların toprakla daha rahat buluşacağı yatay mimariye geçmeli. Akıllı ve çevreci kentlerin oluşturulması için yasal altyapı hazırlanmalı
2) Kentsel dönüşüm sonucu oluşacak değer artışı kamunun da içinde olduğu paydaşlara eşit şekilde dağıtılmalı
3) Kent düzeyinde dönüşüm alanları bir bütün olarak ele alınmalı. Dönüşümde finansal çıkmazları olan projeler, karlı olanlarla sübvanse edilmeli.
4) Kentsel dönüşüm master planları, uzun vadeli uygulama stratejilerini içermeli. Planlı yerleşim sayesinde depremin yaratacağı olası riskler bertaraf edilmeli.
5) Yoğunluk artışı yapılmadan dönüşümü sağlayacak alanların gerekli arsa ihtiyacı öncelikle kamu elindeki olası rezerv alanlarından karşılanmalı.
6) Sosyal ve çevreci olduğu gibi ekonomik getirisi de olan projeler, altyapılar ve donatı alanlarının inşası yapılmalı.
7) Katılım bankaları, kentsel dönüşüm için alternatif finansman modelleri geliştirilmeli. Bu kapsamda sukuk gibi enstrümanların kullanımı için yasal düzenlemeler yapılmalı.
8) Şehirde yoğunlaşmayı önlemek için emsal artışı olamayacak yerlerde dönüşüm yapan müteahhitler, rezerv alanlardan uygun fiyatlı arsalarla desteklenmeli.
9) Yabancıya konut satışında vatandaşlık ya da uzun süreli oturma izni gibi teşvikler verilmeli.
10) Yerinde dönüşüm yerine, master planlı ve içinde eğitim binalarından enerji tesislerine kadar kendi kendine yeten yeni akıllı kentler kurulmalı.
11) Enerjinin tamamını ithal eden bir ülke olarak maksimum enerji tasarrufu sağlayan, suyu minimum kullanan, yağmur suyu ve atık suları tekrar kullanabilen akıllı kentler teşvik edilmeli.
12) Kentsel dönüşüm projelerinin hızlanması için hak sahipleriyle müteahhitlerin arasına belediyeler ve kamu otoritelerinin girmesi sağlanmalı.
13) Faiz oranları kentsel dönüşüm hareketini teşvik edici seviyelere çekilmeli.
14) Yurtdışı tanıtımı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın önderliğinde bir fon kurulmalı. Buna gayrimenkul geliştiricileri de dâhil edilmeli.
15) Sektörde cayma hakkı yeniden düzenlenmeli. Vatandaşın parasını geri alma hakkı şirketleri sıkıntıya sokmayacak şekilde revize edilmeli.
16) Konutta uygulanan KDV oranlarına yeni uygulama getirilmeli. Yüzde 18’e ulaşan KDV kademelendirilmeli. Kayıtdışı çalışan şirketlerin yarattığı haksız rekabet önlenmeli.
17) Belediyelerin sahip olduğu müktesep hak konusu gözden geçirilmeli. Bina belli bir seviyeye geldiğinde, belediye proje alanını değiştirememeli.
18) Hazine, konut projelerinde kullanılmak üzere nitelikli fon ayırmalı. Genel bütçeden de kentsel dönüşüm için ayrılan pay arttırılmalı.
19) Türkiye, marka kentler üretmeli. İstanbul, Antalya ve Adana gibi şehirler, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında marka kent haline getirilerek, yabancılara tanıtılmalı.
20) Modern binalarda Selçuklu Mimarisi’nin izleri olmalı. Mahalle tarzı projelerin artması için kamunun teşvik geliştirmesi sağlanmalı.
