Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki (BİT) hızlı gelişmeler sonucu tüm dünyada sosyal, toplumsal ve ekonomik alanda önemli ve köklü değişimler yaşanıyor. Sanayi toplumunun ardından yaşadığımız bilgi çağında, her alanda bilgi toplumuna dönüşüm gerçekleşiyor. Gelişen teknoloji ve iletişim olanakları; toplumları, iş yaşamını, eğitim – sağlık sistemlerini ve ekonomik hayatı dönüştürüyor, fiber-optik kablolar altyapıda otoyolların yerini alıyor.
Artan nüfus ve hızlanan şehirleşme oranı; şehirlerde ulaşım, yerleşim, çevre ve enerji konusundaki sorunları büyüttü. Gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri; şehirlerdeki yaşamın, bilgi toplumunun gereksinimleri doğrultusunda düzenlenmesine katkı sağlıyor. 90’lı yıllardan itibaren daha yaşanılır şehirler için yeni planlama yaklaşımları ve çeşitli girişimler (yeşil kent, eko-kent, yaşanabilir kent, dijital kent, akıllı kent girişimleri vb.) geliştirildi.
Özellikle, gelişen iletişim ağları kentlerin altyapısını dönüştürüyor. Bu kapsamda geliştirilen “Akıllı Kent” kavramı, birçok yaklaşımın temel niteliklerini içinde barındırıyor. Akıllı kentlerde yaşamı kolaylaştıracak, ihtiyaçları en etkin biçimde, en doğru maliyetle, zamanında ve sürdürülebilir bir şekilde karşılamaya ilişkin yeni tasarım ve süreçler BİT’in katkısıyla yeniden düzenleniyor, mevcut altyapıya bilgi ekleniyor.
Türkiye’nin bilgi toplumuna geçiş çalışmalarının hızlandırılması, en başta BİT politikaları olmak üzere bilgi toplumu strateji ve politikalarının belirlenerek bu alandaki tüm faaliyetlerin bir bütünlük içerisinde yürütülmesi ve küresel rekabet koşullarına uyum sağlamak üzere ekonomik ve sosyal dönüşümün gerçekleştirilmesi amacıyla 27 Şubat 2003 tarihli ve 2003/12 sayılı Genelge ile E-Dönüşüm Türkiye Projesi’nin amaçları, kurumsal yapısı ve uygulama esasları belirlenmişti.
E-Dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında ele alınan başlıklardan biri de “Akıllı Kentler Projesi” idi. Projeyle; kent ve kentli ile ilgili bilgilerin adres ve taşınmaz tabanlı olarak yerinde tespit edilmesi sonucunda bilgiye dayalı yönetim anlayışı ve katılımcı belediyecilik hedeflenmişti. E-Devlet dönüşüm sürecinde yasalarla zorunlu kılınan, kurumlar arası bilgi paylaşımına dayanan bilgi sistemi altyapısını kurmak, gerekli konularda, planlama, mühendislik ve bunlar ile ilişkili diğer bilgilere hızlıca erişebilecek, üst düzey analizlerin kolaylıkla yapılmasını sağlayabilecek, bu bilgilerin takibi ve kontrolü ile düzenli ve planlı bir kentleşme süreci için gereken yapıyı oluşturmak amaçlandı. Yasalar, yönetmelikler, standartlar baz alınarak; paylaşan, katılan, denetleyen, uygar bir kent yapısının oluşturulması projesi olan Akıllı Kentler Projesi’nin en önemli özelliklerini şöyle sıralanıyordu:
Yenilikçilik
Tüm birimlerin tek bir otomasyon sistemi ile çalışması, vatandaşın sürekli erişimi konseptini içerir.
Girdilerde Tasarruf
Her işlem bir defada yapılmaktadır.
Yaygınlaştırılabilirlik
Sistematik çözümlüdür, tekrarlanabilir ve yeni modüllerle genişletilebilir.
Sürdürülebilirlik
Güncelleme ve kullanım günlük hayatla beraber yürümekte, sistem kullanılmakta ve yaşamaktadır.
Süreç İyileştirmesi
Otomasyon kapsamında belediye iş süreçlerinin kısalmasına sebep olmuştur.
Pozitif Ekonomik Etki
Ekonomiye yadsınamaz bir hareketlilik getirir.
Vatandaş Memnuniyeti
Yaşam kolaylaştıran çözümlerle vatandaş memnuniyeti en üst düzeye çıkar.
